عوامل زیادی در عدم صحت پیش بینی های هواشناسی نقش دارند. یکی از آنها کاستی های ذاتی مدل های عددی پیش بینی وضع هواست. در این مدل ها گاهی فرض هایی در نظر گرفته می شوند که ممکن است منطبق با واقعیت نباشند. از طرفی مدل های هواشناسی گاهی قادر نیستند به طور دقیق عوامل موثر در هوای سطح زمین (مانند تاثیر عوارض و توپوگرافی محلی) را در مواجهه با سامانه های جوی را در محاسبات خود لحاظ کنند.

در فرآیند تشکیل انواع بارش در یک منطقه عوامل متعددی دست به دست هم داده تا بارش را در یک منطقه شکل دهند مانند: فرارفت دمایی مناسب، فرارفت رطوبتی مناسب، صعود دینامیکی یا واداشت کوهستان مناسب، باد و جهت باد، رطوبتی که جبهه گرم از تراز فوقانی از منطقه دیگری با خود به همراه می آورد، رطوبتی محلی و منطقه ای که جبهه سرد در یک محل آن را واداشت می دهد، دمای هوا در لایه های مختلف جو، رطوبت مناسب در تراز های مختلف جو(غالبا وجود رطوبت در تراز پایینی جو منجر به مه و ابرناکی و بارش باران می شود و رطوبت کافی در تراز های میانی جو منجر به برف می شود، البته در خصوص برف نقش دما در تشکیل برف برجسته می باشد).

بنابر این اگر هر کدام از عوامل ذکر شده کمرنگ شود تاثیر مستقیم بر صحت پیش بینی ها دارد.

استان گيلان پربارش ترين و پرمخاطره ترين استان كشور است كه تقريبا همه انواع مخاطره هاي جوي را تجربه مي كند.

اين شرايط به واسطه شرايط اقليمي پيچيده آن، شامل همجواري با كوهستان البرز و پهنه آبي درياي كاسپين و برهمكنش اين مولفه هاي اقليمي با توده هواي عبوري از آن، پيش بيني پذيريِ پديده هاي جوي را در مقايسه با ساير مناطق كشور، دشوارتر مي كند.

از طرفي پيش بيني بارش برف در گيلان به دليل همجواري با منبع عظيم رطوبت درياي كاسپين كه شرايط رطوبتي فرين را در منطقه ايجاد كرده و با تعديل دمايي، افت دمايي لازم، براي رسيدن به آستانه شروع بارش برف و همچنين تداوم بارش برف را با كندي مواجه مي سازد.

بنابراين برخلاف ساير مناطق ايران، در نواحي جلگه اي گيلان، پيش بيني برف از نظر الگوي مكاني وقوع، احتمال وقوع و ارتفاع برف يكي از پيچيده ترين مقوله هاست كه حتي بروزترين مدل هاي پيش بيني، در بسياري موارد نمي‌توانند برآورد دقيقي ارائه كنند.

آسيب شناسي عدم تحقق بارش حداکثری برفِ مورد انتظار در مناطق جلگه ای، در اين سامانه بارشي از نظر هواشناسي، نيازمند بررسي دقيق علمي و تطابق الگوهاي وقوع يافته با الگوهاي پيش بابي است.

در سامانه بارشی اخیر در روز پنجشنبه که هشدار سطح قرمز صادر شد، تمامی الگوهای موجود در مدل‌های پیش‌بینی عددی شرایط دمایی و رطوبتی و ... مناسب را برای بارش برف گسترده در ارتفاعات و به تدریج در جلگه نمایش می دادند. هم مدل ها و نقشه های هواشناسی، حجم بسیار بالای بارش را نشان می داد و پیش بینی ما بین 100 تا 250 میلیمتر بود، وهمزمان با این حجم بارش، وسعت و گستردگی منطقه ای زیادی را در بر داشته  یعنی علاوه بر مناطق کوهستانی، مناطق جلگه ای را در بر می گرفت، واز طرفی کندی حرکت سامانه و ماندگاری آن در منطقه بسیار مشهود بوده و بازه زمانی 6 روزه چهارشنبه تا دوشنبه را نشان می داد. و طبق مشاهدات در این مدت  با کاهش محسوس دما مواجه بودیم. نکته مهم اینکه در هفته گذشته نیز بارش برفِ یک تا دو متری در ارتفاعات و دامنه های استان و همچنین بارندگی و سیلابی شدن برخی رودخانه ها در رشت و خمام و منطقه پیر بازار را شاهد بودیم و احتمال بارش مجدد چنین برفی وجود داشت که می‌توانست منجر به آسیب شدیدتری گردد.

از آنجا که وظیفه ذاتی هواشناسی صدور پیش بینی ها و هشدار های هواشناسی به جهت حفظ جان و مال مردم در برابر بلایای جوی است، بنابر این آمادگی کامل در برابر بحران های احتمالی برگ برنده ای است که در تمامی دنیا مشاهده می شود و هزینه آمادگی در برابر بحران تنها ده درصد هزینه غفلت در برابر بحران می باشد. بنابراین هشدار قرمز هواشناسی مطابق با شرح وظایف سازمانی همزمان با ستاد مرکزی صادر شد.

از آنجایی که الگوهای جوی به طور شبانه روزی در اداره کل هواشناسی گیلان رصد می شوند، از اواخر وقت شنبه مدل های هواشناسی کاهش شدید رطوبت در تراز میانی جو را تا یکشنبه نمایش می داد که در بازه مذکور بارش برف در منطقه متوقف و دوباره از اواخر وقت یکشنبه با توجه به فرارفت رطوبتی در تراز میانی جو و ریزش هوای سرد، بارش برف در بعضی مناطق استان آغاز شد.

بنظر ميرسد درگام اول تغييرات الگوهاي هواشناسي از نظر شدت و جابجاييِ موقعيت توده هواي سرد نفوذ كرده به منطقه، كه طي دو روز آخر با تضعيف فاحشي مواجه بود، نقش اساسي در كاهش بارش داشت.

دقیقا در زمان وقوع سرمايش كافي در منطقه، رطوبت با شرايط كاهشي مواجه بود كه منجر به توقف بارش و يا كاهش آن شد.

براساس بروزرساني الگوهاي بارشي طي دو روز اخير، مسير عبور سامانه به گونه اي بود كه هسته بارش ها به سمت دريا جابجا شد و خط ساحلي بيشترين حجم برف را در نواحي جلگه اي تجربه کرد. ( بندرآستارا 30 سانتیمترو بندر کیاشهر و روستا های همجوار 20 تا 30 سانتیمتر برف گزارش شده است)

بنابراین علت اینکه چرا درصدی از پیش بینی ها بارش برف در همه مناطق جلگه ای محقق نشده، به ماهیت و ذات و تغییرپذری الگوهای هواشناسی مربوط بوده که ممکن است در بازه های زمانی کوتاه تغییرات زیادی داشته باشد. در واقع در دنیا هیچ قطعیتی در پیش بینی جوی وجود ندارد و این گفتمان در تمام دنیا یک گفتمان احتمالاتی است و هر گونه تغییر در آن دور از انتظار نیست.

باتمام این اوصاف  از سنوات گذشته تاکنون حجم عظیمی از پیش بینی ها و هشدارها توسط هواشناسی استان صادر شده که نقش بسزایی در تصمیم گیری مسئولان بالادستی و تصمیم ساز داشته است. و کاش برخی از رسانه ها و فضای مجازی قدری به خدمات هواشناسی و سپس به مسائل  فنی و تخصصی هشدار صادره پرداخته و لا اقل به قسمتی از پدیده های اتفا ق افتاده از جمله  برف در ارتفاعات و دامنه ها ( 100تا 200سانتیمتر ) اشاره ای داشته و اینکه حتی در برخی از مناطق جلکه ای اعم از آستارا ، تالش و خط ساحلی در منطقه آزاد ، لشت نشاء، کیاشهر تا ساحل چاف به ارتفاع 30سانتیمتر برف اتفاق افتاده و یا اگر بارش 128 میلیمتری در کیاشهر و خشکبیجار و 95 میلیمتری شهر رشت که غالبا بصورت برف و یا مخلوط برف و باران بوده که با 5/0 تا 1 درجه افت دمایی می توانست حداقل 50 درصد از بارش های مذکور به برف تبدیل شود، اشاره می

گردید. که متاسفانه با اظهار نظرهای غیر منصفانه و قضاوت غیر علمی در مورد فرآیند تخصصی پیش بینی، کلیه همکاران هواشناسی به ویژه مرکز پیش بینی استان که سرمایه های واقعی مجموعه هواشناسی در استان هستند را برای خدمات رسانی بهتر به مردم، محتاط، وسواس، بی انگیزه و دچار تشویش خواهد کرد که منجر به عدم تمرکز و دقت لازم در تشخیص سامانه های آتی می گردد. بهتر است به جای تخریب این مجموعه تخصصی و بی حاشیه به جنبه های واقعی با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود بپردازیم.

رسالت هواشناسي نجات جان و مال مردم است و اداره‌کل هواشناسی استان موظف است هرگونه تغييرات را درصورت مشاهده، اطلاع رساني کند. اين تغييرات مي توانند در برخي سامانه هاي جوي روند تشديد و در برخي سامانه ها روند تضعيف داشته باشد.

هرگز این نکته را فراموش نکنیم که آمادگی در برابر بحران احتمالی، بهتر و بالاتر از غافلگیری از آن است.