*** سامانه تلفنی هواگو هواشناسی گیلان 134 ***  شعار روز جهانی هواشناسی در سال 2024: خط مقدم اقدام اقلیمی   ***   سال جهش تولید با مشارکت مردم ***   

سابقه هواشناسی در ایران

فعالیتهای منظم هواشناسی اولین بار با اندازه گیری عناصر جوی توسط سفارتخانه های انگلیس و روس در تهران و مناطق نفت خیز جنوب کشور آغاز شد که این اطلاعات به بایگانی کشورهای مربوطه منتقل شده و احتمالاً در برنامه های تحقیقاتی آنها مورد استفاده قرارگرفته است. درس هواشناسی در سال ۱۲۹۸ در برنامه درسی مدرسه برزگران منظور شد که این درس توسط معلمان فرانسوی تدریس میشد و در همان محل اولین سکوی هواشناسی احداث شد که در آن دمای هوا و رطوبت نسبی و میزان بارندگی اندازه گیری می‌شد. این ایستگاه در سال ۱۳۰۸ کامل شد و اکثر عناصر جوی را دیده بانی میکرد. بتدریج در اثر نیاز شدید بخشهای کشاورزی و آبیاری تعدادی ایستگاه نیز بر حسب ضرورت در نقاط مختلف کشور تأسیس شد که مسئولیت آن با بنگاه مستقل آبیاری وابسته به وزات کشاورزی وقت بود. بعد از جنگ جهانی دوم نیروهای متفقین برای سلامت پرواز هواپیماهای خود یک واحد کوچک هواشناسی دایر کردند که نیازهای هواشناسی بخش هواپیمایی آنها را تأمین می‌کرد. دراین زمان بنگاه مستقل آبیاری وزارت کشاورزی اقدام به تربیت یک گروه دیدبان هواشناس نمود که این دیدبانان درسال ۱۳۲۷ فارغ تحصیل شده و در ایستگاههای هواشناسی مشغول به کار شدند. هواپیمائی کشوری نیز به علت نیاز به اطلاعات جوی در فرودگاه‌های اصلی کشور اقدام به تأسیس ایستگاه‌های هواشناسی کرد. در اثر نیاز شدید برنامه ریزان به آمار و اطلاعات اقلیمی از نواحی مختلف کشور و ناهماهنگی در تأسیس ایستگاههای هواشناسی که توسط بخش‌های مختلف انجام می‌شد مسوولان وقت تأسیس یک واحد هواشناسی مستقل در کشور را ضروری دانسته و در سال ۱۳۳۴ شمسی اداره کل هواشناسی کشور وابسته به وزارت راه تأسیس شد. این اداره کل بعدها به صورت سازمانی مستقل زیر نظر وزارت جنگ قرار گرفت که بعد از انقلاب اسلامی مجدداً زیر نظارت وزارت راه و ترابری درآمد. در هنگام تشکیل اداره کل هواشناسی در سال ۱۳۳۴ تمامی ایستگاه‌های هواشناسی که توسط بخش‌های مختلف تأسیس شده بودند به این اداره کل واگذار شدند. ایستگاه‌های واگذار شده از نوع سینوپتیک، اقلیم شناسی و باران سنجی بودند که هر یک دیدبانی‌های مربوط به خود را انجام می‌دادند. در آن زمان تعداد ایستگاههای سینوپتیک ۳۴ و اقلیم شناسی ۱۰۷ و باران سنجی ۱۶۰ ایستگاه بود. گسترش ایستگاه‌های هواشناسی و توسعه شبکه آن پس از انقلاب اسلامی شتاب بیشتری پیداکرد و در سال ۱۳۳۸ هواشناسی ایران به عنوان یکصدوسومین عضو سازمان هواشناسی جهانی به عضویت این سازمان در آمد. سازمان هواشناسی کشور قبل از انقلاب بیشتر در خدمت حمل و نقل هوایی و صنعت هواپیمائی بود و به مسائل هواشناسی کاربردی کمتر توجه می‌شد ولی پس از انقلاب اسلامی و با تعیین کشاورزی به عنوان محور اصلی فعالیتهای اقتصادی کشور، این سازمان نیز خدمات خود را به سمت کشاورزی متوجه کرد و امروزه توسعه ایستگاهها و بهبود سیستم آمار هواشناسی کشور در جهت ارائه خدمات به بخشهای تحقیقاتی کشاورزی، دامداری، آبیاری و غیره گرایش دارد. امر تحقیقات به عنوان بخشی از فعالیتهای مستمر این سازمان بدون استفاده از کامپیوتر و اصلاح روشهای جمع آوری و بایگانی آمار میسر نبوده و لذا از سال ۱۳۶۲ سعی شد با تجهیز مرکز کامپیوتر سازمان به یکی از پیشرفته ترین کامپیوترهای موجود در جهان و با تبدیل نقشه‌ها و گرافها به صورت میکرو فیلم مجموعه این مدارک بتواند پژوهشگران را در دسترسی سریع به اطلاعات یاری کند . همچنین مراکز تحقیقاتی سازمان با تشویق کارشناسان و محققان هواشناسی توانسته است آثار بسیاری ترجمه و تالیف نماید. با توجه به اهمیت ارتباطات در هواشناسی، شبکه ایستگاههای سینوپتیک کشور با مجهز شدن به دستگاههای بیسیم ssb و برقراری خطوط تلکس در مراکز مناطق تقویت شد و کلیه اطلاعات جوی از ۱۶۰ ایستگاه سینوپتیک به طور همزمان ساعت به ساعت در مرکز مخابرات تهران جمع‌آوری می‌شود و به صورت بلادرنگ و یا به صورت آمار در اختیار مرکز پیش بینی و مرکز خدمات کامپیوتری سازمان قرار می‌گیرد. کارشناسان مرکز کامپیوتر با توجه به دستور العملها و استانداردهای بین المللی در چند مرحله کار کنترل کیفی و کمی اطلاعات رسیده را به صورت دستی و کامپیوتری انجام میدهند و نتایج را روی نوار و دیسک‌های کامپیوتری منتقل می‌کنند.